Η Διεθνής
Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών [& Καλλιτεχνών],(Δ.Ε.Ε.Λ.)
συμμετέχει στις
εργασίες του 14ου Συμποσίου
Κλασικής-
Πρακτικής Φιλοσοφίας του Ελληνικού- Κεντρικού Τομέα του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού
Φόρουμ, (Π.Φ.Φ)
και των Ενώσεων
Πολιτισμού και Ανάπτυξης (ΕΝ.Π.Α.Ν.)
Στο θέμα με
τίτλο: «Η παιδαγωγική
συμβολή της Κλασικής-Πρακτικής Φιλοσοφίας στην καταπολέμηση
των πάσης φύσεως προκαταλήψεων»
ΟΜΙΛΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
ΒΛΑΧΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ- ΜΠΑΤΑΛΙΑ
Προέδρου Δ.Ε.Ε.Λ. 06-11-2023
Πρώτα απ όλα επιτρέψτε
μου να συγχαρώ τον Πρόεδρο του Ελληνικού-
Κεντρικού Τομέα του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ, (Π.Φ.Φ) Κλασικής- Πρακτικής
Φιλοσοφίας, καθηγητή Στέφανο Ρόϋ για την επιλογή του θέματος του
14ου Συμποσίου, ήτοι:: πως με την π α ι δ α γ ω- γ ι κ ή σ υ μ β ο λ ή
τ η ς Κ λα σ ι κ ή ς - Π ρ α κ τ
ι κ ή ς Φ ι λ ο σ οφ ί α ς θα
καταφέρουμε την κ α τ α π ο λ έ μ η σ η
των πάσης φύσεως προκαταλήψεων που διαμορφώσουν τις αντιλήψεις και τα πιστεύω μας
για τον κόσμο μας σήμερα.
Στην παρούσα ομιλία
σκοπός μου είναι να παρουσιάσω πόσο αναγκαία είναι η παιδεία
της Κλασικής – Πρακτικής φιλοσοφίας,
δηλαδή η προσπάθεια καλλιέργειας υγιούς σκέψης
στον ενάρετο άνθρωπο, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η διαμόρφωση υγιούς νου με
ελαχιστοποιημένη προκατάληψη, ώστε να επιτρέπει την ακριβή οριοθέτηση του ορθού.
…………………………………………….
Στις κοινωνικές επιστήμες, όταν λέμε
προκατάληψη, εννοούμε μια
αδικαιολόγητη ή λανθασμένη στάση (συνήθως αρνητική) απέναντι σε πρόσωπα
ή σε ομάδες, η οποία βασίζεται σε στερεότυπες πεποιθήσεις, διαμορφώνεται εκ των
προτέρων και δεν βασίζεται σε πραγματικά
χαρακτηριστικά.
Η γνώση που συγκεντρώνουν οι επιστημονικές μελέτες εξαρτάται σε μεγάλο
βαθμό από το πως ερμηνεύουμε τα στοιχεία. Οι ερμηνείες, όμως, υπακούουν στους
ίδιους κανόνες που διέπουν τις αντιλήψεις μας για την πραγματικότητα. Είναι
γεμάτες παραδοχές, γενικεύσεις, παραλείψεις και λάθη, τα οποία αποκαλούνται
γνωστικές προκαταλήψεις και είναι ενσωματωμένες τόσο στους αντιληπτικούς και
τους συναισθηματικούς μηχανισμούς του εγκεφάλου, όσο και στους γνωστικούς.
Μέχρι να φτάσει η αντιληπτική πληροφορία στη συνείδηση, το άτομο έχει προλάβει
να την μετατρέψει σε κάτι καινούργιο και μοναδικό. Αυτή η ανακατασκευή της πραγματικότητας αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο
οποίο χτίζουμε τα πιστεύω μας για τον κόσμο.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των πιστεύω μας
παίζει επίσης η λογική, η ορθή σκέψη και
η κοινωνική συναίνεση. Οι παράγοντες αυτοί επηρεάζουν και τον τρόπο με τον
οποίο κατανοούμε τον κόσμο. Σκοπός του καθ ενός είναι να εντοπίσει αυτές τις
προκαταλήψεις.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να
συνειδητοποιήσουν πόσες γνωστικές προκαταλήψεις έχουν στην πραγματικότητα ή
πόσο συχνά πέφτουν θύμα αυτών τους των προκαταλήψεων. Ως ένα βαθμό, όλοι μας
χειραγωγούμε τους άλλους προκειμένου να τους πείσουμε να ενστερνιστούν τα δικά
μας πιστεύω. Το κάνουν οι γονείς με τα παιδιά τους, οι δάσκαλοι με τους μαθητές
τους, οι ερευνητές με τους συναδέλφους τους, οι εραστές μεταξύ τους. Δυστυχώς,
συχνά το κάνουμε χωρίς να συνειδητοποιούμε τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του άλλου.
Τα τελευταία 50 χρόνια, ερευνητές, επιστήμονες,
ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι ταυτοποίησαν εκατοντάδες γνωστικές, κοινωνικές και
συμπεριφορικές διαδικασίες, αλλά και διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Αναφέρω
ενδεικτικά μερικές προκαταλήψεις, επιγραμματικά στην ομιλία μου ένεκα συντομίας
χρόνου, οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες
για την αξιολόγηση των αντιλήψεών μας και των πιστεύω μας για τον κόσμο, όπως: Η προκατάληψη της οικογένειας, γοητείας,
επιβεβαίωσης, αυτοεξυπηρέτησης, ομάδας, κοινωνικής συναίνεσης, πλήθους,
προβολής, προσμονής, «μαγικών αριθμών», πιθανότητας, αιτίας-αποτελέσματος,
ευχαρίστησης, προσωποποίησης, αντίληψης, ψευδούς - θετικής μνήμης, λογικής,
προκατάληψη της πειθούς, του πρώτου, της δημοσιότητας, του τυφλού σημείου.
ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ
[Η προκατάληψη της οικογένειας.
Όλοι μας
έχουμε την προδιάθεση να πιστεύουμε αυτόματα τις πληροφορίες που μας παρέχουν
μέλη της οικογένειάς μας και στενοί φίλοι. Από τότε που γεννιόμαστε, ο
εγκέφαλός μας βασίζεται σε αυτά τα άτομα, γι’ αυτό και τείνουμε να αποδεχόμαστε
τον κόσμο χωρίς να ελέγχουμε τα γεγονότα.
Η προκατάληψη της εξουσίας.
Τείνουμε να
πιστεύουμε τους ανθρώπους που κατέχουν θέσεις ισχύος και γοήτρου. Τους θεωρούμε
πιο αξιόπιστους, χωρίς να ελέγχουμε τις πηγές τους.
Η προκατάληψη της γοητείας.
Θεωρούμε πιο
αξιόπιστους τους πιο ψηλούς και γοητευτικούς ανθρώπους, επειδή ο εγκέφαλός μας
έλκεται από αυτό που τον ευχαριστεί αισθητικά. Οι πιο ευπαρουσίαστοι άνθρωποι
έχουν περισσότερες πιθανότητες να μας πείσουν.
Η προκατάληψη της επιβεβαίωσης.
Έχουμε την
τάση να δίνουμε έμφαση σε πληροφορίες που στηρίζουν τα πιστεύω μας, ενώ
υποσυνείδητα αγνοούμε ή απορρίπτουμε πληροφορίες που τα αντικρούουν. Από τη
στιγμή που τα πιστεύω μας έχουν ενσωματωθεί στο νευρικό μας κύκλωμα, στοιχεία
που αντιτίθεται σε αυτά δεν μπορούν πολλές φορές να εισβάλλουν στις υπάρχουσες
διαδικασίες του εγκεφάλου.
Η προκατάληψη της αυτοεξυπηρέτησης.
Σε συνδυασμό
με την προκατάληψη της επιβεβαίωσης, εμφανίζουμε επίσης την τάση να συντηρούμε
πεποιθήσεις που ευνοούν τα προσωπικά μας συμφέροντα και τους προσωπικούς μας
στόχους.
Η προκατάληψη της ομάδας.
Υποσυνείδητα,
υιοθετούμε ευνοϊκή μεταχείριση για τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μας και σπάνια
αμφισβητούμε τα πιστεύω τους, επειδή ο εγκέφαλός μας είναι έτσι
κατασκευασμένος, ώστε να αναζητά τη συμφωνία με τους γύρω του.
Η προκατάληψη για άτομα εκτός ομάδας.
Γενικά,
απορρίπτουμε ή υποτιμούμε τα πιστεύω ανθρώπων που δεν ανήκουν στην ομάδα μας,
κυρίως όταν οι πεποιθήσεις τους διαφέρουν αισθητά από τις δικές μας. Επιπλέον,
έχουμε τη βιολογική προδιάθεση να αναστατωνόμαστε όταν ερχόμαστε σε επαφή με
ανθρώπους διαφορετικού εθνοτικού και πολιτιστικού υποβάθρου – έστω κι αν είναι
μέλη της ομάδας μας.
Η προκατάληψη της κοινωνικής συναίνεσης.
Όσο
περισσότερο οι άλλοι συμφωνούν μαζί μας, τόσο περισσότερο πιστεύουμε ότι οι
πεποιθήσεις μας είναι αληθινές. Αντίθετα, όσο περισσότερο διαφωνούν οι άλλοι
μαζί μας, τόσο πιθανότερο είναι να καταπιέσουμε και να αμφισβητήσουμε τα ίδια
μας τα πιστεύω – ακόμα κι όταν είναι σωστά.
Η προκατάληψη του πλήθους.
Αυτή η
προκατάληψη αντικατοπτρίζει την τάση μας να υιοθετούμε το σύστημα πεποιθήσεων
της ομάδας στην οποία ανήκουμε. Όσο περισσότεροι άνθρωποι μας περιβάλλουν, τόσο
μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να τροποποιήσουμε τα πιστεύω μας για να
ταιριάζουν με τα δικά τους.
Η προκατάληψη της προβολής.
Συχνά
υποθέτουμε, χωρίς να το επαληθεύουμε, ότι τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μας έχουν
παρόμοια πιστεύω, παρόμοιες ηθικές αξίες και βλέπουν τον κόσμο μέσα από τα
μάτια μας. Η CIA περιγράφει αυτή την προκατάληψη ως τη νοοτροπία «όλοι
σκέφτονται όπως εμείς» και τη θεωρεί μια από τις πιο επικίνδυνες – επειδή οι
διαφορετικοί πολιτισμοί και οι διαφορετικοί τύποι ανθρώπων δεν σκέφτονται όπως
εμείς.
Η προκατάληψη της προσμονής.
Όταν ψάχνουμε
για πληροφορίες, ή όταν κάνουμε κάποια έρευνα, έχουμε την τάση να
«ανακαλύπτουμε» αυτό ακριβώς που ψάχνουμε. Στην ιατρική, οι διπλά τυφλές
μελέτες έχουν σκοπό να εξαλείψουν αυτή τη διαβρωτική προκατάληψη.
Η προκατάληψη των «μαγικών αριθμών».
Οι αριθμοί
επηρεάζουν τα πιστεύω μας εξαιτίας των ισχυρών ποσοτικών λειτουργιών του
εγκεφάλου. Όσο πιο μεγάλος και υποβλητικός είναι ένας αριθμός, τόσο μεγαλύτερη
είναι και η συναισθηματική του αντίδραση. Κι αυτή με τη σειρά της ενδυναμώνει
την εμπιστοσύνη μας στην πληροφορία που προσδιορίζεται ποσοτικά.
Η προκατάληψη της πιθανότητας.
Μας αρέσει να
πιστεύουμε ότι είμαστε πιο τυχεροί από τους άλλους και ότι μπορούμε να
καταπολεμήσουμε τις ανισότητες (άτομα με κατάθλιψη τείνουν να πιστεύουν το
αντίθετο). Αυτή η αισιοδοξία είναι επίσης γνωστή ως η προκατάληψη του
τζογαδόρου. Αν στρίψεις ένα νόμισμα, και φέρεις κορώνα 9 φορές στη σειρά, οι
περισσότεροι άνθρωποι θα στοιχηματίσουν πολλά λεφτά ότι την επόμενη φορά θα
είναι γράμματα. Φυσικά, οι πιθανότητες παραμένουν ίδιες κάθε φορά που στρίβεις
ένα νόμισμα: πάντα υπάρχουν 50 τοις εκατό πιθανότητες να φέρεις γράμματα.
Επίσης, όλοι κουβαλάμε «μαγικές» προκαταλήψεις από την παιδική μας ηλικία.
Έτσι, πολλοί ενήλικες, κυρίως οι τζογαδόροι, έχουν πάνω τους διάφορα φυλαχτά
(ένα τετράφυλλο τριφύλλι, ένα λαγοπόδαρο, ένα νόμισμα) που υποτίθεται ότι τους
φέρνουν τύχη.
Η προκατάληψη της αιτίας-αποτελέσματος.
Ο εγκέφαλός
μας έχει την προδιάθεση να κάνει συνειρμούς ανάμεσα σε δύο γεγονότα, ακόμη κι
όταν δεν υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ τους. Αν πιεις κάποιο βότανο και σου
περάσει το κρυολόγημα, τότε αποδίδεις την ανάρρωσή σου στο βότανο αυτό, έστω κι
αν σε αυτό συνέβαλαν στην πραγματικότητα δεκάδες άλλοι άσχετοι παράγοντες.
Η προκατάληψη της ευχαρίστησης.
Τείνουμε να
πιστεύουμε ότι οι ευχάριστες εμπειρίες αντικατοπτρίζουν μεγαλύτερες αλήθειες
απ’ ό, τι οι δυσάρεστες εμπειρίες. Εν μέρει επειδή τα κέντρα ευχαρίστησης του
εγκεφάλου βοηθούν στον έλεγχο της δύναμης των αντιλήψεων, των αναμνήσεων και
των σκέψεων.
Η προκατάληψη της προσωποποίησης.
Δείχνουμε
ιδιαίτερη προτίμηση στο να δίνουμε αρετές έμψυχων όντων σε άψυχα αντικείμενα.
Επίσης. συνηθίζουμε να δίνουμε ανθρώπινη μορφή ή μορφή ζώου σε αφηρημένα
ερεθίσματα (σκιές, συγκεχυμένους θορύβους, κ.λπ.). Αυτή η αντιληπτική και
γνωστική λειτουργία πυροδοτεί διάφορες δεισιδαιμονίες.
Η προκατάληψη της αντίληψης.
Ο εγκέφαλός
μας υποθέτει αυτόματα ότι οι αντιλήψεις και τα πιστεύω μας αντιπροσωπεύουν
αντικειμενικές αλήθειες για τον εαυτό μας και τον κόσμο. Εξ ου και η έκφραση
«Αν δεν το δω, δεν το πιστεύω».
Η προκατάληψη της επιμονής.
Όταν
πιστεύουμε σε κάτι, επιμένουμε ότι είναι αληθινό, ακόμη κι όταν έχουμε στη
διάθεσή μας στοιχεία που λένε το αντίθετο. Και όσο περισσότερο συντηρούμε
ορισμένες πεποιθήσεις, τόσο πιο βαθιά εντυπώνονται στο νευρικό μας κύκλωμα.
Η προκατάληψη της ψευδούς μνήμης.
Ο εγκέφαλός
μας τείνει να συγκρατεί για περισσότερο χρονικό διάστημα ψευδείς απ’ ότι
αληθείς μνήμες. Επίσης, είναι εύκολο να εμφυτεύσεις ψευδείς μνήμες σε άλλους
όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες και οι πληροφορίες είναι αληθοφανείς.
Η προκατάληψη της θετικής μνήμης.
Όταν
αναπολούμε το παρελθόν, τείνουμε να ωραιοποιούμε τα γεγονότα και να τους
δίνουμε μια πιο θετική δύναμη από την πραγματική.
Η προκατάληψη της λογικής.
Έχουμε την
τάση να πιστεύουμε επιχειρήματα που μας φαίνονται πιο λογικά. Επίσης,
συνηθίζουμε να αγνοούμε πληροφορίες που δεν μας φαίνεται ότι βγάζουν νόημα.
Όπως έχει πει ο Γουίλιαμ Τζέημς: «Κατά κανόνα, δεν πιστεύουμε τα γεγονότα και
τις θεωρίες που φαίνονται άχρηστες».
Η προκατάληψη της πειθούς.
Όταν
διαφωνούμε για κάποιο θέμα, πιστεύουμε συνήθως εκείνον που έχει πιο δραματικά
και συναισθηματικά επιχειρήματα για μια άποψη. Ο εγκέφαλός μας τείνει να
συντονίζεται με τους καλούς ομιλητές, με αποτέλεσμα αν κινδυνεύουμε να
πιαστούμε αιχμάλωτοι των συναισθημάτων και των πεποιθήσεών τους.
Η προκατάληψη του πρώτου.
Δίνουμε
περισσότερο βάρος και θυμόμαστε πιο εύκολα ονόματα και πληροφορίες που
αναγράφονται πρώτα σε μια λίστα.
Η προκατάληψη
της αβεβαιότητας.
Ο εγκέφαλός
μας δεν συμπαθεί την αβεβαιότητα και την αοριστία. Γι’ αυτό, από το να μην
είμαστε σίγουροι, προτιμάμε είτε να πιστεύουμε είτε να μην πιστεύουμε.
Η προκατάληψη των συναισθημάτων.
Τα δυνατά
συναισθήματα συνήθως παρεμποδίζουν τη λογική και την ορθή κρίση. Ο θυμός έχει
την τάση να μας δημιουργεί την πεποίθηση ότι έχουμε δίκιο και το σωστό με το
μέρος μας. Η αγωνία υπονομεύει αυτήν ακριβώς την πεποίθηση, ενώ η κατάθλιψη
επισκιάζει τις αισιόδοξες πεποιθήσεις.
Η προκατάληψη της δημοσιότητας.
Οι εκδότες
βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών προτιμούν να εκδίδουν έργα με αίσιο τέλος,
ενώ απορρίπτουν έργα με αρνητική έκβαση. Έτσι, μια έρευνα που δεν έχει επίδραση
στον κόσμο έχει λιγότερες πιθανότητες να δημοσιευθεί σε σχέση με ένα εύρημα με
θετικά αποτελέσματα. Μια άλλη διάσταση αυτής της προκατάληψης είναι η τάση των
αναγνωστών να θεωρούν αυτόματα αλήθεια ό,τι δημοσιεύεται, ακόμη
κι αν
αποτελεί δημοσίευμα του κίτρινου τύπου.
Η προκατάληψη του τυφλού σημείου.
Τελευταία,
αλλά πολύ σημαντική, είναι η προκατάληψη που οι επιστήμονες αποκαλούν «προκατάληψη του τυφλού σημείου». Οι
περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν πόσες γνωστικές
προκαταλήψεις έχουν στην πραγματικότητα ή πόσο συχνά πέφτουν θύμα αυτών τους
των προκαταλήψεων. Οι διαφημιστές και οι πολιτικοί έχουν πλήρη επίγνωση αυτών
των τυφλών σημείων και στοχεύουν επίτηδες στις δικές μας προκαταλήψεις για να
πουλήσουν τα προϊόντα ή τις ιδέες τους. Δυστυχώς, συχνά το κάνουμε χωρίς να
συνειδητοποιούμε τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του άλλου. ]
…………………………………………..
Οι επιπτώσεις των προκαταλήψεων οδυνηρές:
α. στο θύμα
• Μοναξιά, απομόνωση
• Περιθωριοποίηση
• Συναισθήματα απογοήτευσης, μίσους και οργής
• Καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων
• Μη ισότιμη αντιμετώπιση των ανθρώπων
Β. ΣΤΟΥΣ ΘΥΤΕΣ
·
Οδηγούνται
αναγκαστικά στο φανατισμό και το ρατσισμό.
• Αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
• Υιοθετούν την ιδεολογία του μισογυνισμού.
• Ασκούν αρκετές φορές βία.
Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης των προκαταλήψεων είναι :
· «H κλασική παιδεία, από την οποία πηγάζει η
οργάνωση της ανθρώπινης σκέψης και η
οποία στη συνέχεια καθοδηγεί τις πράξεις, συμβάλλει ώστε αυτές να είναι δίκαιες,
είναι η απάντηση στην κοινωνική αναλγησία και αδιαφορία και το βασικό όχημα
για να αναπτυχθούν αντανακλαστικά κοινωνικής συνείδησης, που θα οδηγήσουν στην
άρση των προκαταλήψεων» είναι :
• Η Οικογένεια: διάλογος στο σπίτι, σεβασμός της προσωπικότητας
του παιδιού, αυτενέργεια του νέου. Η οικογένεια
ως πρωταρχικός φορέας αγωγής επηρεάζει και καθορίζει την αδιάπλαστη νεανική
σκέψη
• Τα ΜΜΕ: δεν πρέπει να υπηρετούν τους μηχανισμούς
παραπληροφόρησης και προπαγάνδας. Δυστυχώς τα μέσα ενημέρωσης αναπαράγουν στερεότυπες αντιλήψεις με την
προπαγάνδιση ανάλογων ιδεών και προκαταλήψεων για πρόσωπα, ομάδες ατόμων,
ιδεολογίες.
• Το Σχολείο: πρέπει να παρέχει ανθρωπιστική αγωγή, ανάπτυξη
της κριτικής σκέψης για να μην υπάρχουν
στερεότυπα και προκαταλήψεις σε τόσο μεγάλο βαθμό. Η έλλειψη κριτικής σκέψης
για σφαιρική θέαση των γεγονότων, η μονομερής και επιφανειακή γνώση, δεν ευνοεί
την πολυπρισματική θεώρηση των πραγμάτων, δεν απαλλάσσει από τον δογματισμό και
την προσκόλληση σε αυθεντίες.
Ακόμη οι θρησκείες καλλιεργούν ένα γενικότερο τρόπο άκριτης
αποδοχής των γεγονότων και των καταστάσεων.
• Η αλλαγή του πολιτικού κατεστημένου, το οποίο έχει
άμεσο συμφέρον από τις διακρίσεις και το διαχωρισμό των πολιτών με βάση τον
ιδεολογικό τους προσανατολισμό.
• Η καταπολέμηση των οργανωμένων
οικονομικών συμφερόντων, που «κατασκευάζουν» υποτιμητικά χαρακτηριστικά για
κοινωνικές ομάδες, μετανάστες, για να επιτύχουν την ηθική νομιμοποίηση της
εκμετάλλευσης και της αναξιοκρατικής αντιμετώπισής τους.
· Η αλλαγή του σύγχρονου τρόπος ζωής, που δεν αφήνει στον άνθρωπο περιθώρια να σκεφτεί. Ο ατομικισμός και η
ιδιοτέλεια και οι κοινωνικές ανισότητες και ιδεολογίες μεταβιβάζονται από γενιά
σε γενιά.
Μετά απ όλα τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε πόσο
έχουμε ανάγκη το φάρμακο της κλασικής παιδείας, της πρακτικής φιλοσοφίας. Ο ορισμός της παιδείας κατά τον Πλάτωνα είναι: «η θεραπεία του πνεύματος» δηλαδή η θεραπεία της σκέψης …και ενώ, όταν το σώμα είναι άρρωστο χρειάζεται
ιατρική, όταν το πνεύμα είναι άρρωστο
χρειάζεται παιδεία.
Πόσο λοιπόν αναγκαίο είναι, καθείς να
εμβαθύνει, να γνωρίσει εαυτόν για να αποτινάξει κάθε είδους παλαιάς και
ξεπερασμένης προκατάληψης μη κατάλληλης σ΄ ένα συνετό και αγαθό βίο και όπως
είπε και ο Καζαντζάκης να βρούμε τον τρόπο «πώς να κουνηθεί η ψυχή του ανθρώπου, να κάμει ένα βήμα
ποιο πέρα, να γλυτώσει από τις παλιές ηθικές ελευθερίες και συνήθειες, να
δημιουργήσει ένα καινούργιο πολιτισμό».
Η φιλοσοφική ενασχόληση δεν απαιτεί, ούτε
κάποιο ειδικό όργανο, ούτε καθορισμένες χωροχρονικές συνθήκες. Εάν λοιπόν προετοιμάζουμε
τους εαυτούς μας μέσω της Κλασικής –Πρακτικής φιλοσοφίας, μπορούμε να ελπίζουμε επιστρέφοντας απ όπου
ήρθαμε, ότι θα ζήσουμε μέσα σε αδιατάραχτη ενατένιση της θεϊκής αλήθειας. Οι
γνήσιες αρετές του κουράγιου, της εγκαρτέρησης και της δικαιοσύνης, προκύπτουν
μέσα από την θεώρηση εαυτού δια της φιλοσοφικής καθάρσεως αφού:
«Η φιλοσοφία είναι ο καθοδηγητής
όλων των τεχνών.»
Οι καρποί της γης γίνονται μια φορά τον χρόνο,
ενώ οι καρποί της φιλοσοφίας γίνονται κάθε στιγμή του χρόνου. Είναι μια οδός
στην οποία είμαστε «καθ΄οδόν», και δια της οποίας ο Άνθρωπος κλητεύεται να
διαστοχαστεί.
Η
προτροπή στη συνείδηση να ποιεί και να εργάζεται την φιλοσοφία αποβλέπει στην
λύτρωση από την μικρόνοια και τα ευτελή ανθρώπινα ελαττώματα. Η φιλοσοφία
λοιπόν συνίσταται στο ότι δι αυτής επιτυγχάνεται ομολογία προς αυτό που είναι
καθ οδόν, « Το Είναι του όντος». Η γνώση του βάθους των πραγμάτων και η
αναζήτηση της ουσίας των όντων είναι κινήσεις και στάσεις δικαιωμένες και
δικαιωτικές για μόνο τον λόγο, ότι αποδίδουν σημασία στο ουσιώδες. Σ αυτό που
οδηγεί στην εσωτερική ειρήνη, στην ηρεμία και στον καθησυχασμό της σκέψης, τον
έλεγχο των αισθήσεων που χάνουν την δύναμη τους να δημιουργούν περιπλοκές.
Εμείς οι Έλληνες, ας μην ξεχνούμε ότι η Φιλοσοφία «ομιλεί» ελληνικά.
Η κλασική παιδεία, δηλαδή η μόρφωση που
βασίζεται στα κλασικά κείμενα της αρχαιοελληνικής και λατινικής γραμματείας,
δεν αφορά απλά και μόνο τις βάσεις του Δυτικού – και όχι μόνο πια – πολιτισμού,
αλλά αποτελεί και το βασικό εποικοδόμημα της γνώσης και της μόρφωσης, το οποίο δυστυχώς παραγκωνίζεται και απαξιώνεται στη χώρα που τη
γέννησε.
Οι λόγοι αυτού του παραγκωνισμού ποικίλλουν.
ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ
[Ενδεικτικά αναφέρω ορισμένους: Η
εξετασιοκεντρική λειτουργία του σχολείου και η βαθμοθηρία δεν προάγουν την
ουσιαστική μελέτη και μόρφωση αλλά τη στείρα απομνημόνευση με στόχο την
εισαγωγή σε κάποιο Α.Ε.Ι., η έλλειψη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, η προβολή
της υποκουλτούρας και του υπερκαταναλωτισμού στη σημερινή κοινωνία. Επιπλέον, η
εμπορευματοποίηση που παρατηρείται στις μέρες μας οδηγεί στην έλλειψη σεβασμού
για τα μορφωτικά αγαθά που δεν παρέχουν άμεση επαγγελματική αποκατάσταση.]
……………………………………………..
Το άτομο μπορεί να αναζητήσει και να βρει
λύσεις στα προβλήματά του, να υιοθετήσει μια θετική στάση για τη ζωή, να
μιμηθεί αξίες, πρότυπα και θετικές στάσεις ζωής, που θα τον ολοκληρώσουν και θα
ισχυροποιήσουν την προσωπικότητά τους . Η υγιής κατάσταση του πνεύματος κατά τον Πλάτωνα υπάρχει όταν …
το λογικό ελέγχει και ισορροπεί την επιθυμία και το θυμό και, για να
ξεκαθαρίσει τις έννοιες έλεγχος και ισορροπία , δίνει το εξής παράδειγμα: Παρομοιάζει το πνεύμα με ένα κάρο που το έλκουν δύο άλογα: ένα τυφλό που είναι η επιθυμία, ένα τρελό που είναι ο θυμός και ο αμαξάς που είναι το λογικό και θα
πρέπει να κρατεί τον έλεγχο και την ισορροπία ανάμεσα στα δύο άλογα ώστε αυτά
να βαδίσουν το σωστό δρόμο, που είναι ο δρόμος της αρετής…..
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: μπορεί να κοπεί το νήμα της κλασικής παιδείας
από την ζωή μας ;
Η απάντηση είναι όχι, καθώς οι κλασικές σπουδές της Φιλοσοφίας όχι μόνο καταγράφουν τη ζωή μας, αλλά είναι η
ίδια η ζωή μας και αυτό γιατί αυτή είναι
συνυφασμένη με αυτές, αφού:
·
Συνδέει τη γνώση με τον τρόπο
σκέψης, με την αντίληψη για τη ζωή.
·
Αναδεικνύει ένα πλούσιο σύνολο
ουμανιστικών αξιών, που διαμορφώνει πολίτες με κριτική σκέψη,
·
Καλλιεργεί το αίσθημα ανεξαρτησίας
από κάθε πηγή χειραγώγησης.
·
Επιδιώκει να σμιλέψει την
προσωπικότητα του ανθρώπου, ώστε να αγωνιστεί με τον καλύτερο τρόπο για
την προσωπική και κοινωνική ελευθερία, εν κατακλείδι
·
να γίνει
περισσότερο Άνθρωπος .
Σας ευχαριστώ.
THE INTERNATIONAL SOCIETY OF GREEK LITERATURE
[& ARTISTS], (D.E.E.L.)
PARTICIPATED IN THE WORKS OF THE 14TH SYMPOSIUM
OF CLASSICAL- PRACTICAL PHILOSOPHY OF THE GREEK-
CENTRAL SECTOR OF THE WORLD PHILOSOPHICAL FORUM, (P.F.F)
AND THE ASSOCIATIONS OF CULTURE AND DEVELOPMENT
(ENPAAN)
In the topic entitled: "The pedagogical contribution of
Classical-Practical Philosophy in the fight against all kinds of
prejudices"
SPEECH OF AKATERINI VLACHOPANAGIOTOU - BATTLE
President D.E.E.L. 06-11-2023
First of all, allow me to congratulate the
President of the Greek-Central Sector of the World Philosophical Forum, (P.F.F)
Classical-Practical Philosophy, Professor Stefanos Roy for choosing the topic
of the 14th Symposium, namely: how with the following the symbols of the
Classical - Practical PHILOSOPHY we will achieve the and fighting all kinds of
prejudices that shape our perceptions and beliefs about our world today.
In this speech, my purpose is
to present how necessary the education of Classical-Practical philosophy is,
that is, the effort to cultivate
healthy thinking in the virtuous person, through which the formation of a
healthy mind with minimized prejudice is achieved, so as to allow the precise demarcation
of what is right.
…………………………………………….
In the social sciences, when we say prejudice,
we mean an unjustified or mistaken attitude (usually negative) towards
persons or groups, which is based on stereotyped beliefs, is formed in advance,
and is not based on actual characteristics.
The knowledge gathered by scientific studies
depends to a large extent on how we interpret the evidence. Interpretations,
however, obey the same rules that govern our perceptions of reality. They are
full of assumptions, generalizations, omissions, and errors, which are called
cognitive prejudices and are built into both the perceptual and emotional
mechanisms of the brain, as well as cognitive ones. By the time the perceptual
information reaches consciousness, the individual has managed to transform it
into something new and unique. This reconstruction of reality is the
foundation upon which we build our beliefs about the world.
Logic, common sense and social consensus also play an important role in shaping our
beliefs. These factors also affect the way we understand the world. The purpose
of each is to identify these prejudices.
Most people fail to realize how many cognitive
biases they have or how often they fall victim to these biases. To some extent,
we all manipulate others to get them to embrace our beliefs. Parents do it with
their children, teachers with their students, researchers with their
colleagues, lovers with each other. Unfortunately, we often do this without
realizing the other person's interests and needs.
Over the past 50 years, researchers, scientists,
psychologists and sociologists have identified hundreds of cognitive, social
and behavioral processes, as well as decision-making processes. I will list a
few prejudices, epigrammatically in my speech due to the brevity of time, which
are considered necessary to evaluate our perceptions and beliefs about the
world, such as: The prejudices of
family, charm, confirmation, self-serving, group, social consensus, crowd ,
projection, anticipation, "magic numbers", probability, cause-effect,
pleasure, personification, perception, false-positive memory, logic, persuasion
bias, first, publicity, blind spot.
NOT READABLE
[The prejudice of the family.
All of us are predisposed to automatically believe information provided to
us by family members and close friends. From the time we are born, our brains
are based on these people, so we tend to accept the world without checking the
facts.
The bias of power.
We tend to believe people in positions of power and prestige. We consider
them more reliable, without checking their sources.
The charm bias.
We find taller and more attractive people more trustworthy because our
brains are drawn to what is aesthetically pleasing. More presentable people are
more likely to convince us.
The confirmation bias.
We tend to emphasize information that supports our beliefs, while
subconsciously ignoring or dismissing information that contradicts them. Once
our beliefs are embedded in our neural circuitry, evidence that opposes them
cannot often invade existing brain processes.
The self-serving bias.
Coupled with confirmation bias, we also tend to hold beliefs that favor our
personal interests and goals.
Group bias.
Subconsciously, we favor the rest of our group and rarely question their
beliefs because our brains are wired to seek agreement with those around us.
Outgroup bias.
In general, we reject or devalue the beliefs of people outside our group,
especially when their beliefs differ markedly from our own. Furthermore, we are
biologically predisposed to become upset when we meet people of different
ethnic and cultural backgrounds – even if they are members of our own group.
The social consensus bias.
The more others agree with us, the more we believe our beliefs are true.
Conversely, the more others disagree with us, the more likely we are to repress
and question our own beliefs – even when they are correct.
The bias of the crowd.
This bias reflects our tendency to adopt the belief system of the group we
belong to. The more people around us, the more likely we are to modify our
beliefs to match theirs.
Viewing bias.
We often assume, without verifying it, that other members of our group have
similar beliefs, similar moral values and see the world through our eyes. The
CIA describes this bias as the “everyone thinks like us” mentality and
considers it one of the most dangerous – because different cultures and
different types of people don't think like us.
The anticipation bias.
When we search for information, or when we do some research, we tend to
"discover" exactly what we are looking for. In medicine, double-blind
studies are intended to eliminate this corrosive bias.
The "magic number"
bias.
Numbers influence our beliefs because of the brain's powerful quantitative
functions. The bigger and more evocative a number is, the greater its emotional
response. And this, in turn, strengthens our confidence in the information that
is determined quantitatively.
The probability bias.
We like to think that we are luckier than others and that we can fight
inequalities (depressed people tend to think otherwise). This optimism is also
known as the gambler's bias. If you flip a coin, and land heads 9 times in a
row, most people will bet a lot of money that the next time it will be heads.
Of course, the odds remain the same each time you flip a coin: there is always
a 50 percent chance of landing letters. Also, we all carry "magical"
prejudices from our childhood. Thus, many adults, especially gamblers, carry
various amulets (a four-leaf clover, a hare's foot, a coin) on them that are
supposed to bring them luck.
The cause-and-effect bias.
Our brains are predisposed to make associations between two events, even
when there is no connection between them. If you drink an herb and your cold
goes away, then you attribute your recovery to that herb, even though dozens of
other unrelated factors actually contributed to it.
The pleasure bias.
We tend to believe that pleasant experiences reflect greater truths than
unpleasant experiences. Partly because the brain's pleasure centers help
control the power of perceptions, memories and thoughts.
The personalization bias.
We show a particular preference for ascribing the virtues of animate beings
to inanimate objects. Also. we tend to give human or animal form to abstract
stimuli (shadows, confused noises, etc.). This perceptual and cognitive
function gives rise to various superstitions.
The perception bias.
Our brains automatically assume that our perceptions and beliefs represent
objective truths about ourselves and the world. Hence the expression "If I
don't see it, I won't believe it."
The persistence bias.
When we believe something, we insist that it is true, even when we have
evidence to the contrary. And the longer we hold certain beliefs, the more
deeply they become imprinted on our neural circuitry.
The false memory bias.
Our brain tends to retain false memories for a longer period than true
ones. Also, it is easy to implant false memories in others when the right
conditions are present and the information is plausible.
The positive memory bias.
When we look back on the past, we tend to embellish the events and give
them a more positive force than they really are.
The bias of logic.
We tend to believe arguments that seem more logical to us. We also tend to
ignore information that doesn't seem to make sense to us. As William James has
said: "As a rule, we disbelieve facts and theories that seem
worthless."
The persuasion bias.
When we disagree on an issue, we usually believe the person who has the
most dramatic and emotional arguments for a point of view. Our brains tend to
tune in to good speakers, so if we run the risk of getting caught up in their
emotions and beliefs.
The bias of the former.
We give more weight to and remember more easily names and information that
appear first in a list.
The uncertainty bias.
Our brain does not like uncertainty and vagueness. Therefore, rather than
not being sure, we prefer either to believe or not to believe.
The bias of emotions.
Strong emotions usually get in the way of logic and good judgment. Anger
tends to make us believe that we are right and that we are right. Anxiety
undermines this very belief, while depression overshadows optimistic beliefs.
The publicity bias.
Publishers of books,
newspapers and magazines prefer to publish works with a happy ending, while
rejecting works with a negative outcome. Thus, research that has no effect on
the world is less likely to be published than a finding with positive results. Another
dimension of this prejudice is the tendency of
readers to automatically take what is published as true, even
even if it is a publication of
the yellow press.
The blind spot bias.
Last, but very important, is the bias that scientists call "blind spot
bias." Most people fail to realize how many cognitive prejudices they have
or how often they fall victim to these prejudices . Advertisers and politicians are acutely aware of these blind
spots and deliberately target our own biases to sell their products or ideas.
Unfortunately, we often do this without realizing the other person's interests
and needs.
…………………………………………..
The effects of prejudice are painful:
A. TO THE VICTIM
• Loneliness, isolation
• Marginalization
• Feelings of frustration, hatred and anger
• Violation of human rights
• Unequal treatment of people
B. TO THE INDIVIDUALS
• They are necessarily driven to bigotry and racism.
• They face difficulties in their interpersonal
relationships.
• They adopt the ideology of misogyny.
• They often use violence.
The only way to deal with prejudice is:
• "Classical education, from which the organization
of human thought originates and which then guides actions, contributes to
making them fair, is the answer to social indifference and indifference and the basic vehicle to
develop reflexes of social consciousness, that will lead to the removal of
prejudices" are:
•
The Family:
dialogue at home, respect for the child's personality, autonomy of the young
person. The family as a primary educational institution influences and
determines the unformed young thinking.
•
The Mass Media:
must not serve the mechanisms of disinformation and propaganda. Unfortunately,
the media reproduces stereotypes by propagating similar ideas and prejudices
about persons, groups of people, ideologies.
•
The School:
must provide humanitarian education, development of critical thinking so that
stereotypes and prejudices do not exist to such a great extent. The lack of
critical thinking for a global view of events, the one-sided and superficial
knowledge, does not favor a multi-prismatic view of things, does not exempt
from dogmatism and attachment to authorities.
Even
religions cultivate a more general way of uncritical acceptance of events and
situations.
•
The change of the political
establishment, which has a direct interest in the
discrimination and separation of citizens based on their ideological
orientation.
•
The fight against organized
economic interests, which "construct"
derogatory characteristics for social groups, immigrants, to achieve the moral
legitimization of their exploitation and unworthy treatment.
•
The change of the modern way
of life, which leaves no room for man to think.
Individualism and selfishness and social inequalities and ideologies are passed
down from generation to generation.
After
all the above we realize how much we need the medicine of classical education,
of practical philosophy. The definition of education according to Plato is: "the treatment of the
spirit" that is the
treatment of thought...and while, when the body is sick it needs medicine, when the spirit is sick it needs education.
So
how necessary it is for everyone to deepen, to know himself to shake off all
kinds of old and outdated prejudices not suitable for a prudent and good life
and as Kazantzakis said, to find the way "how to move the human
soul, to takes a step further, to escape from the old moral freedoms and
habits, to create a new culture".
Philosophical engagement does not require, neither
any special instrument, nor fixed spatio-temporal conditions. So, if we prepare
ourselves through Classical-Practical philosophy, we can hope, returning from
where we came, to live in undisturbed contemplation of divine truth. The
genuine virtues of courage, fortitude and justice arise through self-view
through philosophical purification since:
"Philosophy is the
guide of all the arts."
The fruits of the earth are made once a year, while
the fruits of philosophy are made every moment of the year. It is a road on
which we are "on our way", and through which Man is called to reflect.
The exhortation to the conscience to write and work
on philosophy aims at redemption from smallness and lowly human flaws.
Philosophy therefore consists in the fact that confession is achieved through
it towards what is on the way, "The Being of being". The knowledge of
the depth of things and the search for the essence of beings are movements and
attitudes justified and justifying for the sole reason that they attribute
importance to the essential. In that which leads to inner peace, to the
calmness and reassurance of thought, the control of the senses which lose their
power to create complications.
We Greeks let's not forget that Philosophy "speaks"
Greek.
Classical education, that is education based on the
classical texts of ancient Greek and Latin literature, does not simply concern
the foundations of Western - and not only - civilization, but also constitutes
the basic superstructure of knowledge and education, which unfortunately she is
marginalized and discredited in the country that gave her birth.
The reasons for this marginalization vary.
NOT READABLE
[Indicatively, I mention
some: The examination-oriented operation of the school and the pursuit of
grades do not promote essential study and education but sterile memorization
with the aim of admission to some A.E.I., the lack of training of teachers, the
promotion of subculture and hyper-consumerism in modern society. Furthermore,
the commercialization seen nowadays leads to a lack of respect for educational
goods that do not provide immediate vocational rehabilitation.]
……………………………………………..
The person can seek and find solutions to their
problems, adopt a positive attitude towards life, imitate values, standards and
positive life attitudes, which will complete them and strengthen their
personality. The healthy state of mind according to Plato exists when ...
reason controls and balances desire and anger and, to clarify the concepts of
control and balance, he gives the following example: He likens the spirit
to a cart pulled by two horses: one blind which is desire, one mad which is
anger and the coachman who is reason and must keep the control and balance
between the two horses so that they go the right way, which is the way of
virtue…..
So the question arises: can
the thread of classical education be cut from our lives?
The answer is no, since the classical studies of Philosophy not only record
our lives, but are our lives themselves, and this is because it is intertwined
with them, since:
• It connects knowledge with the way of thinking, with the perception of
life.
• It highlights a rich set of humanistic values, which forms citizens with
critical thinking,
• Cultivates a sense of independence from any source of manipulation.
• It seeks to sculpt the personality of man, so that fight in the best way
for personal and social freedom, in conclusion
• to become more Human.
Thank you.
////////////////////////////////////////////////////////////////////
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΒΛΑΣΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΠΑΤΑΛΙΑ
Σύντομο Βιογραφικό
Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας .
Είναι πτυχιούχος της Παντείου Ανώτατης Σχολής Πολιτικών Επιστημών (Π.Α.Σ.Π.Ε.)
& Δημοσίας Διοίκησης (1974), του Παιδαγωγικού Τμήματος του Εθνικού και
Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών(1990), Ph. D. E.T. in Byzantine Humanism
από το Universitas JUSTINIANA HELLENICS DIASPORAS, έχει εκλεγεί Πρόεδρος της
Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών [& Καλλιτεχνών] από Νοεμ.-2019,
International Ambassador of Peace by World Literary Forum for peace and Human
Rights (2021), μέλος του Οικονομικού επιμελητηρίου Ελλάδος εργασθείσα ως
οικονομολόγος Α΄ Τάξης και από την Θέση της Προέδρου της ΔΕΕΛ προωθεί τα
Γράμματα, τις Τέχνες, τον Ελληνικό πολιτισμό.
15
Συμπόσιο Πρακτικής -Κλασικής Φιλοσοφίας του Παγκόσμιου
Φιλοσοφικού
Φόρουμ (ΠΦΦ) 17, 18, 19 Οκτώβριο του
2024
Θέμα:
«Η συμβολή της Κλασσικής – Πρακτικής Φιλοσοφίας στην ανάπτυξη του αισθήματος
ευθύνης σε σχέση με Μείζονα Διεθνή Προβλήματα.»
Εάν θέλαμε να βρούμε
έναν προσφυή χαρακτηριστικό για την εποχή μας, θα την ονομάζαμε εποχή των
μεγάλων προβλημάτων. Τι να πρωτο- αναφέρουμε:
·
την αλόγιστη
καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος με τα
Παγκόσμια Περιβαλλοντικά Προβλήματα, την μόλυνση, τις άθλιες συνθήκες
ζωής στις μεγαλουπόλεις, την προσφυγιά, μειονότητες, την υπερκατανάλωση και τον
αυτοματισμό των πάντων, για την μοναξιά, την αλλοτρίωση, την αποπροσωποποίηση
των ανθρωπίνων σχέσεων, την διαρκώς αυξανόμενη ανηθικότητα, βία και εγκληματικότητα, πόλεμους συμβατικούς ,
χημικούς-βιολογικούς, για τον μαρασμό της νεότητας μέσα σε μία μαραμένη
οικογένεια ή μήπως για τα εκπαιδευτικά αδιέξοδα και τη «διέξοδο» των
ναρκωτικών, κοινωνικό αποκλεισμό και πόσα άλλα ακόμα που μπορούμε να
καταγράψουμε.
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η κρίση που βιώνουμε δεν
είναι μονάχα οικονομική, αλλά πρωτίστως ηθική- πολιτισμική.
Ο οικονομικός της αντίκτυπος είναι ο πιο ορατός, αφού
επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά μας.
Όμως, το υπόστρωμα της κρίσης αυτής αφορά τις
νοοτροπίες μας, την εν γένει στάση μας απέναντι στην κοινωνία και τους άλλους.
· Υπάρχουν,
κατά βάση, δύο κατηγορίες σκέψης:
Σύμφωνα με την πρώτη, για την κρίση φταίνε οι πολιτικοί, αυτοί που
διαχειρίστηκαν με λάθος τρόπο τη διακυβέρνηση της χώρας μας και μας οδήγησαν ως
εδώ. (το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Και κάποιοι άλλοι μάλιστα, λένε: Εμείς δεν είμαστε ούτε τα
λέπια).
· Σύμφωνα με τη δεύτερη, όμως, ευθύνη έχουμε όλοι – ο κάθε ένας από εμάς ατομικά.
·
Οι παρούσες σκέψεις
είναι αφιερωμένες στους δεύτερους, αφορούν, όμως –κυρίως– τους πρώτους.
Θα αδικούσαμε,
οπωσδήποτε, την εποχή μας, αν θα λέγαμε πως δεν έγιναν προσπάθειες, για να
βρεθούν κάποιες λύσεις. Προσπάθειες έγιναν και γίνονται πολλές για την θεραπεία
των μεγάλων νοσημάτων του πολιτισμού μας, χωρίς, όμως, να έχουν τελεσφορήσει ή να διαφαίνεται πως στο
άμεσο μέλλον θα υπάρξει δυνατότητα να φτάσουμε σε κάποιο ικανοποιητικό
αποτέλεσμα. Και τούτο γιατί, οι λύσεις που υιοθετούμε μοιάζουν με τις
προσπάθειες του χτίστη να χτίσει το σπίτι, αρχίζοντας από την στέγη. Με άλλα
λόγια, αγωνιζόμαστε, για ποιότητα ζωής, χωρίς όμως πρώτα να έχουμε διασφαλίσει
την ποιότητα των ανθρώπων η οποία όμως
αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχτεί και να στεριώσει
αυτή η ποιότητα ζωής. Ο άνθρωπος είναι εκείνος που βελτιώνει. Είναι το κύτταρο
της αλλαγής. Η ζωή του εξαρτάται από αυτόν, την ζει και την διαμορφώνει, στο
μέτρο που μπορεί να γνωρίζει τους κοινωνικούς κα ιστορικούς νόμους, που
καθορίζουν την εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας. Οι εξωτερικές επιδράσεις δεν
δρουν εξουσιαστικά πάνω στον άνθρωπο. του προσφέρουν περιθώρια ελευθερίας
κινήσεων. Αυτή η βελτίωση, όμως, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ανεξάρτητα από το
άτομο του. Η ποιότητα των ανθρώπων είναι σχήμα ευθέως ανάλογο με την ποιότητα ζωής. Ο άνθρωπος είναι γεωργός,
δεν μπορεί λοιπόν να σπείρει ποιότητα, αν δεν την διαθέτει. Δεν είναι δυνατόν
να ζούμε παράλογα και ταυτόχρονα να απαιτούμε μια τέλεια οργανωμένη κοινωνία.
Πως
λοιπόν μπορούμε να αποφύγουμε, να αποτρέψουμε, να σταματήσουμε μερικά από τα
σύγχρονα προβλήματα τα οποία και αποτελούν ακανθώδη
φιλοσοφικά ζητήματα και τα οποία
η πρακτική φιλοσοφία, δεν μπορεί να
αγνοήσει, ήτοι:
α.
τους πολέμους και τις συγκρούσεις μεταξύ
των κρατών.
β.
την ρύπανση του περιβάλλοντος που εξαπλώνεται σε όλο τον πλανήτη.
γ.
τις κλιματικές αλλαγές και την
επιτάχυνση του ρυθμού με τον οποίο λιώνουν οι πάγοι στους πόλους.
δ.
την φτώχεια, την έλλειψη τροφής, νερού,
στέγης, εργασίας.
ε.
τις επιδημικές ασθένειες που αφανίζουν
πολλούς ανθρώπους.
στ.
τον ρατσισμό που οδηγεί σε συγκρούσεις.
ζ. τα ναρκωτικά που σκοτώνουν καθημερινά πολλούς, κυρίως νέους
ανθρώπους.
η. την μη διατήρηση του
κράτους πρόνοιας μπροστά σε μια
πανίσχυρη αγορά που αποβλέπει σχεδόν αποκλειστικά στο κέρδος, ως και το φαινόμενο του θερμοκηπίου
θ. την άνοδο της
τρομοκρατίας, καθώς και ο εφιάλτης των
οικονομολόγων και των κοινωνιολόγων για τους πλεονάζοντες εργαζόμενους εξαιτίας
της αυτοματοποίησης.
Σημασία έχει, ο τρόπος που θα διαχειριστεί ο σύγχρονος
άνθρωπος τις δυνατότητες του. Πως θα εφαρμόσει ένα τρόπο που δεν θα βασίζεται στον φόβο και τον
αποκλεισμό, αλλά στην διάκριση, την
υπευθυνότητα και σε μια νέα ηθική την οποία οφείλουμε να αναπτύξουμε. Μια ηθική που δημιουργείται όταν
αναλογιζόμαστε την ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας, το περιβάλλον και τις
μελλοντικές γενιές. Ποια είναι τα όρια της ατομικής ευθύνης, πότε το άτομο
κρατά στα χέρια του τη δύναμη; Πώς πρέπει να ζούμε;
Στις ποικίλες
περιπτώσεις τυραννιών, για τις οποίες μάς διδάσκει η ιστορία, μπορούμε να διαγνώσουμε ευθύνες των ίδιων των λαών που
τις υπέστησαν; Στο σημείο αυτό έχουμε να κάνουμε κυρίως με τις ευθύνες των
πολλών, των λαών. Μια ρήση του Ντέιβιντ Χιουμ μάς λέει: «Τίποτε δεν είναι πιο εκπληκτικό
από την ευκολία με την οποία οι πολλοί κυβερνώνται από τους λίγους».
Και μια άλλη διάσημη ρήση του Έντμουντ Μπερκ
μάς λέει ότι «το μόνο που χρειάζεται για το θρίαμβο του κακού είναι κάποιοι καλοί
άνθρωποι να μην κάνουν τίποτα». Βέβαια ο Μπερκ όταν μιλούσε για «κάποιους
καλούς ανθρώπους» δεν εννοούσε το σύνολο της κοινωνίας, αλλά κάποιους
λίγους, ικανούς, ξεχωριστούς, με σαφή καλή πρόθεση, οι οποίοι είτε δείλιασαν
απέναντι στο κακό, είτε βαρέθηκαν, είτε κουράστηκαν, είτε απλά ιδιώτευσαν
αναζητώντας την θαλπωρή και την βόλεψη τους. Δεν εννοούσε τους πάντες. Αλλά εδώ
θα πρέπει να αποφασίσουμε:
Θεωρούμε τους εαυτούς
μας και την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας καλούς ή κακούς ανθρώπους; Γιατί αν
μεν θεωρούμε τους εαυτούς μας και το σύνολο κακούς (ή ακόμα χειρότερα,
«ουδέτερους» όπως μάς λέει ο Σωκράτης στον Κρίτωνα) η συζήτηση περιττεύει. Από
ανθρώπους κακούς μόνο κακή κοινωνία, κακές προθέσεις, κακές αποφάσεις και κακές
πράξεις μπορούν να προκύψουν. Και τότε δεν
μπορούμε να ζητήσουμε τον λόγο από κανέναν παρά μόνον από εμάς τους ίδιους.
Αν όμως θεωρούμε τους εαυτούς μας, το μεγάλο πλήθος, τους λεγόμενους «απλούς»
ανθρώπους, καλούς, τότε μπορούμε άνετα να γενικεύσουμε την άποψη του Μπερκ και
να προβληματιστούμε: Αν έχει δίκιο, μάς πιάνει άραγε κι εμάς ως σύνολο ο
αφορισμός ότι όποιος δεν κάνει θετικά το
καλό φταίει όσο και ο κακός που θέλει και επιδιώκει ενεργητικά το κακό;
Και ακόμα
επεκτείνοντας την σκέψη μπορούμε να το εξετάσουμε διαχρονικά αυτό, δηλαδή
μπορούμε να αναρωτηθούμε αν οι πολλοί ευθύνονται κι αυτοί για όλα τα αίσχη της
ιστορίας, για κάθε φρίκη, κάθε πόλεμο, κάθε ποταμό αίματος; Η ερώτηση, που
καταλαβαίνω ότι φαίνεται προκλητική, προφανώς δεν αποβλέπει στο να αθωωθούν οι
μεγάλοι και οι μικροί εγκληματίες της ιστορίας, ακόμα και αν απαντήσουμε θετικά
στο ερώτημα, αλλά στο να βρούμε τα πραγματικά αίτια της ανθρώπινης
κακοδαιμονίας επάνω σε αυτόν τον πλανήτη και να δρομολογήσουμε δίκαιες και
διαρκείς λύσεις.
Είναι αναμφίβολα
πικρή, υπερβολικά δυσάρεστη και μάς κάνει να εξεγειρόμαστε η υπόθεση ότι μπορεί
να φταίμε και μάλιστα για τα μεγάλα δράματα και εγκλήματα, όταν σκέφτεσαι ότι
ποτέ δεν τα θέλησες, όταν σκέφτεσαι ότι αν ένα τόσο μεγάλο πλήθος ανθρώπων φταίει,
τότε ο επιμερισμός της ευθύνης φαντάζει σχεδόν αδύνατος ή θυμίζει την λεγόμενη «συλλογική ευθύνη» και «συλλογική τιμωρία», δηλαδή την
προσφιλή μέθοδο όλων των τυράννων ανά τους αιώνες, ή τέλος όταν σκέφτεσαι ότι
είναι τρελό να αναλάβεις ευθύνη για εγκλήματα που έγιναν όταν δεν είχες καν
γεννηθεί ή έγιναν σε μακρινούς τόπους.
Αλλά το κεντρικό ζήτημα εδώ δεν είναι να θεσπίσουμε μια νέα, προηγμένη μέθοδο
αυτομαστίγωσής μας, προς ηδονή και δόξα και αθώωση των μεγάλων αυταρχικών, ώστε
να μπορούν να εξουσιάζουν διηνεκώς και
ακριμάτιστα (ο Σαιν Ζύστ, από τους ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης,
έλεγε ότι δεν μπορεί κανείς να εξουσιάζει ακριμάτιστα) αλλά να αναζητήσουμε το πιο αποτελεσματικό
κλειδί για την αλήθεια και την
ελευθερία.
Βαθιά μέσα μας ποια
είναι τα κριτήριά μας; Τι κόσμο θα θέλαμε να δημιουργήσουμε αν είχαμε την
δύναμη; Είμαστε αναμεταξύ αυτών που ονόμαζε ο Χριστός στην υπέροχη «Επί του
Όρους Ομιλία» «πεινώντες και διψώντες για την Δικαιοσύνη» ή εξεγειρόμαστε για
δικαιοσύνη κυρίως ή αποκλειστικά, όταν η αδικία μας πλήττει; Οι ηθικές αξίες
που υποτίθεται ενστερνιζόμαστε και προβάλλουμε ως κτήμα μας είναι καλά
ριζωμένες και θεμελιωμένες στο βιολογικό και ψυχολογικό μας υπόστρωμα ή
αποτελούν απλώς έναν διάκοσμο, ένα πλουμίδι που παρασέρνεται από τα καπρίτσια
της τύχης; Αυτά είναι τα σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν
όταν κρίνουμε, ποιοι είμαστε στο βάθος μας και ποιον κόσμο δικαιούμεθα να
έχουμε ή μας αναλογεί.
Βέβαια αναμφίβολα πρέπει να δούμε και τι σημαίνει
ευθύνη, ποιος την αποδίδει, με ποιον σκοπό την αποδίδει. Δηλαδή όταν αποδοθεί ή
αναληφθεί, ποιος ωφελείται με την καλή και την κακή έννοια. Για παράδειγμα
υπάρχει η χειριστικότητα. Υπάρχουν άνθρωποι και ολόκληρα έθνη που επιδίδονται
στην ενοχοποίηση άλλων ανθρώπων και εθνών με κύριο σκοπό την ψυχολογική τους
σύνθλιψη, που οδηγεί σε κατάθλιψη και υποδούλωση. Υπάρχουν κυβερνήσεις, που
κάνουν το ίδιο στους «πολίτες» τους για να κατασιγάζουν οποιαδήποτε τάση αντίδρασης
και διεκδίκησης. Μια τέτοια ευθύνη την εκτοξεύει κυριολεκτικά κάποιος εναντίον
κάποιου άλλου σαν όπλο και μέσον ελέγχου. Δεν έχει καμία σχέση με την βελτίωση
και ωρίμανση του ενοχοποιούμενου αλλά μόνο με την κυριαρχία του ενοχοποιούντος.
Ιδρύει και διαιωνίζει σχέσεις αφέντη – δούλου και άρα είναι κάτι αποκρουστικό.
Πρόκειται εμφανώς για μια αρνητική
διάσταση της έννοιας «ευθύνη».
Επεκτείνοντας την
σκέψη αυτή παρατηρούμε ότι είναι μια εξαιρετική στιγμή στην ιστορία ανθρώπων
και συλλογικοτήτων όταν αυτό-κατανοούνται, αναγνωρίζουν τα λάθη τους και
αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Αντίστροφα είναι καταστροφικό, όταν επίμονα
αρνούνται να αναλάβουν ακόμα και τις πιο προφανείς ευθύνες τίμια και έμπρακτα.
Κραυγαλέο παράδειγμα αυτού του δεύτερου είδους είναι η Ιαπωνία και η Γερμανία
που αν και είναι υπεύθυνες για φρικώδη εγκλήματα πριν και κατά την διάρκεια του
2ου Παγκοσμίου Πολέμου αρνούνται επίμονα να αναλάβουν τις ευθύνες αυτές. Ο Έριχ
Φρομ, έλεγε: «ο ναρκισσισμός και ο εγωισμός δεν σημαίνουν ότι κάποιος αγαπάει πολύ
τον εαυτό του αλλά ότι δεν τον αγαπάει καθόλου» και αυτό μου φαίνεται
πολύ χρήσιμο για την συζήτησή μας. Και τούτο γιατί βασικό γνώρισμα του
ναρκισσιστή και του εγωιστή είναι ότι αδυνατούν να παραδεχτούν λάθη και ευθύνες
– πάντα κάποιος άλλος φταίει, ποτέ οι ίδιοι. Είναι βέβαιο ότι η ευθύνη είναι
κλειδί για πολλά πράγματα: Η ευθύνη
και μόνο επιτυγχάνει την ωρίμανσή μας για την
κατανόηση του ρόλου, που μας αναλογεί στην διοίκηση του κόσμου, για την γόνιμη
και δημιουργική ώσμωση με τον «άλλο» και με το περιβάλλον, για να έχουμε νόημα
ζωής. Παρατηρούμε μεγάλα ναρκισσιστικά έθνη όπως λ.χ. την Γαλλία, τις ΗΠΑ.
Αισθάνονται πολύ μεγάλα και πολύ σπουδαία για να μπορεί να συζητηθεί καν η
έννοια «έχω ευθύνη για οτιδήποτε» εκτός αν μιλάμε για την ηγεμονία επί
του κόσμου. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, δηλαδή εξ αιτίας της αδυναμίας να
αισθανθούν ευθύνη, είναι που σε αυτά τα έθνη βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι
απόψεις περί απουσίας οποιουδήποτε κοινού νοήματος (και γενικά νοήματος) στην
ζωή, περί ατομισμού μέχρι υστερίας και παραλογισμού, περί δικής τους υπεροχής
και ζήλειας των άλλων κοκ.
Το πρώτο
και δύσκολο είναι να έχεις την τόλμη να πεις την αλήθεια για τον εαυτό σου και
πολλές φορές εναντίον του εαυτού σου (Ντίνος Χριστιανόπουλος).
Η αρχή της ευθύνης
αξιώνει ότι «δεν πρέπει ποτέ οι επικίνδυνες πράξεις μας να διακυβεύουν σύνολη την
ύπαρξη ή τη φύση του ανθρώπου», καθώς «η πρώτη εντολή που αφορά τον
άνθρωπο είναι να υπάρχει ανθρωπότητα». Είναι μια αρχή που βασίζεται
λιγότερο στην ελπίδα και περισσότερο στον φόβο, που όμως πρέπει να υπάρχει για
να μας προστατεύει κι όχι για να μας καθηλώνει. Το υπόδειγμά είναι το
νεογέννητο παιδί, στο οποίο θεμελιώνεται η αρχή της ευθύνης (που αργότερα θα
πρέπει να την έχουν οι πολιτικοί). Η μέριμνα για τον άμεσο απόγονό μας θα
πρέπει να συνδεθεί με τη μέριμνα για απογόνους που δεν θα γνωρίσουμε ποτέ: αυτή
είναι «η αρχέγονη ανθρώπινη περίπτωση όπου συμπίπτουν η αντικειμενική ευθύνη
και το υποκειμενικό αίσθημα ευθύνης». Η γονεϊκή ευθύνη αποτελεί εκ των προτέρων (βιολογικά) και εκ των
υστέρων (πολιτισμικά) «αρχέτυπο κάθε άλλης ευθύνης.»
Όμως η σκληρή πραγματικότητα και η ρεαλιστική ερμηνεία
της δεν είναι λόγοι παραίτησης· τουναντίον, αυτές είναι που πρέπει να
αφυπνίσουν τον άνθρωπο μπρος στις ευθύνες του για τον ίδιο και τις μελλοντικές
γενιές. Όπως λέγεται γλαφυρά: «Η προφητεία της καταστροφής έγινε για να
την αποτρέψει, και θα ήταν μεγάλη αδικία αργότερα να χλευάζουμε τους
“συναγερμιστές” γιατί “δεν έγινε και τίποτε τόσο τρομερό στο
κάτω-κάτω”. Το ότι δεν δικαιώθηκαν
είναι ίσως το βραβείο τους». Ο Γερμανός φιλόσοφος Χανς Γιώνας αναφέρει ότι
ο άνθρωπος δεν πρέπει να απεμπολεί τον σκεπτικισμό του παρασυρόμενος από
εύκολες υποσχέσεις και βίαια εσχατολογικά οράματα, δεν πρέπει να καταθέτει τα
όπλα ούτε να τα παραχωρεί σε όσους θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν εναντίον της
ανθρωπότητας. Η Ηθική της
ευθύνης είναι ένα απαιτητικό ανάγνωσμα, προπάντων όμως απαιτεί
αναλογισμό και ανάληψη της ευθύνης που μας αναλογεί.
Σήμερα
η παγκόσμια ανισότητα είναι μεγάλη, και η μείωση της ψαλίδας, από τις αναπτυγμένες χώρες επιτακτική στο να μοιράσουν δικαιότερα τα πλούτη τους,
δεδομένου ότι η επαναστατική υφαρπαγή τους θα δημιουργούσε χειρότερα προβλήματα
από όσα ενδεχομένως θα έλυνε.
Για
την εφαρμογή της αρχής της ευθύνης αξίζει να έχουμε κατά νου μερικές ιδέες: ότι η ελευθερία είναι προτιμότερη της ανελευθερίας,
η ασφάλεια της ανασφάλειας, η σταθερότητα της αστάθειας, και ότι υπάρχουν
καλύτερα και χειρότερα κοινωνικά συστήματα.
Για
την λύση όλων των παραπάνω παγκόσμιων
προβλημάτων επικαλούμεθα την κλασική
πρακτική φιλοσοφία, την επιστήμη που μας επιτρέπει το πέρασμα από το Είναι στο Δέον, που
απαντά στα ερωτήματα που πιθανώς ξεπερνούν
τις ανθρώπινες γνωστικές δυνατότητες, βοηθώντας στη διερεύνηση των ορίων της
ανθρώπινης σκέψης, ακόμα και όταν δεν φτάνει σε κάποιο αποτέλεσμα ο επαγωγικός
της προβληματισμός. Είναι αναμφίβολο ότι ξεχωρίζει από άλλους τρόπους
αντιμετώπισης των παραπάνω προβλημάτων, επειδή τα προσεγγίζει με κριτικό και
γενικώς συστηματικό τρόπο, βασισμένη σε λογικές εξηγήσεις. Η φιλοσοφική σκέψη
συμβάλει διαχρονικά στην αντίληψη των ανθρώπων και στην ηθική διάσταση των
καταστάσεων, καθιστώντας την απαραίτητη στην παγκόσμια σκέψη. Η πρακτική αξία
της εντοπίζεται σχεδόν σε κάθε διάσταση στη ζωή μας, παίρνει τον ρόλο του
«οδηγού», δείχνει το μονοπάτι που είναι κατάλληλο να ακολουθήσουμε. Ο Μπέρτραντ
Ράσελ διατυπώνει τη θέση πως η φιλοσοφία είναι μια αστείρευτη δεξαμενή γνώσεων.
Επομένως, όπως έχει αποδειχθεί άλλωστε ιστορικά, η φιλοσοφία είναι η επιστήμη
των επιστημών, ο κορμός της διεπιστημονικής γνώσης να ακονίσουμε το μυαλό μας,
ο άσβεστος πόθος αναζήτησης της γνώσης και της σοφίας.
Τι ποιο σημαντικό από το να
γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τα όριά μας και τις βαθιές πεποιθήσεις μας; Και
φυσικά επομένως να γνωρίσουμε τον κόσμο γύρω μας, τις αιτίες και τα φαινόμενα.
Όπως δίδαξε ο Αριστοτέλης «γνώθι σαυτόν», με τη σημασία της αυτογνωσίας να έχει
καθοριστικό ρόλο στις ενέργειες και τις πράξεις μας.
Σήμερα, η αναζητούμενη
ηθική δεν επικαλείται τόσο τη συνέπεια της πράξης προς τον εαυτό της, όσο «προς
τις τελικές επιδράσεις της στη συνέχιση της ανθρώπινης παρουσίας κατά τους
επόμενους αιώνες». Η ευθύνη, [Χανς Γιώνας], δεν αφορά πια μόνο το παρόν και το
άμεσο μέλλον αλλά, με την επίδραση της τεχνοεπιστήμης να εκτείνεται σε πολλούς
αιώνες μετά, και τις επερχόμενες γενεές. Εδώ κι έναν τουλάχιστον αιώνα,
αντικείμενο της τεχνολογίας έχει μάλιστα γίνει και ο ίδιος ο άνθρωπος, που
αξιώνει να γίνει ο νέος θεός (παντογνώστης, παντοδύναμος κι αθάνατος) στη θέση
των νεκρών, ή έστω συνταξιοδοτημένων, θεών του. «Ο Καντ έλεγε: Μπορείς
γιατί οφείλεις. Σήμερα πρέπει να λέμε: Οφείλεις γιατί πράττεις – κι αυτό γιατί
μπορείς· που σημαίνει, η υπέρογκη ικανότητά σου είναι πάντα επί το έργον».
Σήμερα, όπου «η
διαφορά μεταξύ τεχνητού και φυσικού εξέλιπε, το φυσικό το κατάπιε η σφαίρα του
τεχνητού», ο homo faber οφείλει να αναζητήσει ένα νέο δρόμο ηθικής και
πρακτικής μέσω της επιστήμης της Φιλοσοφίας και δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η χειρότερη λύση των προβλημάτων μας είναι η προσπάθεια και η αυταπάτη, να φορτώνουμε
στους ώμους των άλλων τις δικές μας ευθύνες».
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας .
/////////////////////////////////////////////////////
Speaker: EKETERINI VLACHOPANAGIOTOU – BATALIA
15th
Practical-Classical Philosophy Symposium of the World
Philosophical
Forum (PFF) October 17, 18, 19, 2024
Subject:
"The contribution of Classical - Practical Philosophy in the development
of the sense of Global Responsibility with Majors International Issues."
SUMMARY
For the solution of all
the world's problems we invoke classical practical philosophy, the science that
allows us to pass from Being to Must do, that answers the questions that
probably exceed human cognitive capabilities, helping to explore the limits of
human thought, even when her inductive reflection does not reach a result.
Philosophical thinking contributes throughout time to the perception of people
and the moral dimension of situations, making it essential in global thinking.
Its practical value is found in almost every dimension in our lives, it takes
the role of "guide", it shows the path that is appropriate for us to
follow. Bertrand Russell posits that philosophy is an inexhaustible reservoir
of knowledge. Therefore, as it has been proven historically, philosophy is the
science of sciences, the trunk of interdisciplinary knowledge to sharpen our
minds, the unquenchable desire to seek knowledge and wisdom.
What matters is the way the modern man
will manage his capabilities. How will he implement a way that will not be
based on fear and exclusion, but on discrimination, responsibility and a new
ethics that we must develop.
An ethics that is created, when we
consider responsibility towards ourselves, towards the environment and future
generations.
The principle of responsibility claims
that "our dangerous acts must never compromise the whole existence or
nature of man", since "the first commandment concerning man is that
there should be humanity".
Responsibility is the key to many
problems: Responsibility alone achieves our maturation in understanding our
role in managing the world, in fruitful and creative osmosis with the
"other" and with the environment, in order to have meaning of life.
Care for our immediate offspring should be
linked to care for offspring we will never meet: this is "the primordial
human case where objective responsibility and subjective responsibility coincide."
Parental responsibility is ex ante (biologically) and a posteriori (culturally)
the "archetype of all other responsibilities."
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΒΛΑΧΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ -ΜΠΑΤΑΛΙΑ
Διετέλεσε Αντιπρόεδρος στην Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών «ΘΕΑ
ΑΘΗΝΑ» και Γεν. Γραμματέας στην Δ.Ε.Ε.Λ. επί πολλά έτη και συνέβαλε στην πραγματοποίηση πολλών
Πολιτιστικών εκδηλώσεων και Ολυμπιάδων Πολιτισμού.
Το 2007 εκπροσώπησε την τιμώμενη πρόεδρο της ΔΕΕΛ Χρ. Βαρβέρη –Βάρρα στην Κίνα στο “FIRST QINGHAI LAKE INTERNATIONAL POETRY FESTIVAL “Εξέδωσε το Βιβλίο «Become Hero » καταθέτοντας προτάσεις στην Αγγλική με θέμα «Ανθρώπους, Φύση,
Εναρμονισμένος Κόσμος» το οποίο απέσπασε
πολλές επαινετικές κριτικές και το ποίημα «QINGHAI» πήρε το
πρώτο βραβείο καταχωρηθέν στο Ανθολόγιο τους :«A Door open to the World»
Δημοσιευθέντα έργα της
είναι:
«Κριτική των υφισταμένων κινήτρων περιφερειακής ανάπτυξης στην
Ελλάδα και της επαρχιακής βιομηχανίας», «Η έννοια των κλασσικών έργων», «Η ιστορία του αριθμού» (Διπλωματική εργασία),
«Το έπος του Διγενή Ακρίτα. Δημοτική ποίηση», «Ιστορική αναδρομή της μουσικής»,
«Το Καρναβάλι και τα έθιμα του στην Ελλάδα»,
«Αναζήτηση της ειρηνικής συμβίωσης με τον εαυτό μας», «Η συμβολή του παραμυθιού στην ηθοπλαστική
μόρφωση του παιδιού», «Ο Πλάτωνας και το φιλοσοφικό του έργο» , «Το άγχος»
«Η ζωή και το έργο της Χρ. Βαρβέρη-Βάρρα» (παρουσιάσθηκε τον Νοέμβριο
του 2001 στην Τιμητική εκδήλωση που οργάνωσε ο Δήμος Ηρακλείου να επιβραβεύσει
το μεγάλο της έργο), «Βιογραφικό και Βραβεύσεις της Χρ. Βαρβέρη –Βάρρα στην
Αγγλική (Μετάφραση: Φανή Μπατάλια), αποσπάσματα του έργου της κατατέθηκαν στην
Διεθνή έκθεση της Φρανκφούρτης του 2001, επιμέλεια έκδοσης «Ποιητική Οδύσσεια
Ελλάδα –Τυνησία» , Διεθνή Επετειακή Ανθολογία : «200 χρόνια από την Επανάσταση
του 1821»τόμος 824 σελ. το οποίο απέσπασε πολλά βραβεία και παρουσιάσθηκε στο
Πολεμικό Μουσείο Αθήνας 29.11.2021, στην μητρόπολη Χαλκίδος στην γιορτή των
Δημητρίων 2022 κ.α.
Με ποίηση της συμμετέχει σε Ανθολογίες και έτυχε πολλών βραβεύσεων
από Ελλάδα και εξωτερικό. «Το 2007 παρουσίασε στην Στοά του Βιβλίου «7 ωδές
στον Ουρανό» του Συγγραφέα Ποιητή Ελ-Κρης (Κώστα Καρτσάκη- Εκδόσεις Δοδώνη). Η
ομιλία- παρουσίαση τιμήθηκε με το ΒΡΕΤΤΑΚΕΙΟ ’96 βραβείο της Δ.Ε.Ε.Λ. Έχει
τιμηθεί με το δίπλωμα JOCARLOS GASPAR-“UM POETA DE CAXIAS 2006“ και με το δίπλωμα RIO DE
JANEIRO-SEGURANCA PUBLIKA 2006».
Δημιούργησε την ιστοσελίδα της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων
Λογοτεχνών απ όπου αρθρογραφεί και προβάλλει τους Λογοτέχνες
Ποιητές - Καλλιτέχνες, Πνευματικούς δημιουργούς από όλο τον κόσμο.
Συνεργάζεται με Πολιτιστικούς φορείς και Ακαδημίες του εξωτερικού
στην Ευρώπη, Ρωσία, Κίνα, Αυστραλία, Αμερική με καταξιωμένους εκπροσώπους (Ισαβέλλα
Μαράτου Αργυράκη, Πρόεδρο του ΚΕΠ Μόσχας- Θεοδώρα Γιαννίτση, Han Hi Baek, με σκοπό να προωθήσει το έργο της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων
Λογοτεχνών [& καλλιτεχνών] και να
προβάλλει τις Τέχνες , τα
Γράμματα , το πολιτισμό, την ΕΛΛΑΔΑ.
Χόμπι της το διάβασμα, η
ζωγραφική σε μουσαμά με λάδι και η δημιουργική γραφή με σινική μελάνη πάνω σε
τζάμι, ταξίδια.
/////////////////////////////////////////////////
Η Διεθνής
Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών [& Καλλιτεχνών],(Δ.Ε.Ε.Λ.)
συμμετέχει στις
εργασίες του 14ου Συμποσίου
Κλασικής-
Πρακτικής Φιλοσοφίας του Ελληνικού- Κεντρικού Τομέα του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού
Φόρουμ, (Π.Φ.Φ)
και των Ενώσεων
Πολιτισμού και Ανάπτυξης (ΕΝ.Π.Α.Ν.)
με τίτλο: «Η παιδαγωγική
συμβολή της Κλασικής-Πρακτικής Φιλοσοφίας
στην καταπολέμηση
των πάσης φύσεως προκαταλήψεων»
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΒΛΑΧΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ- ΜΠΑΤΑΛΙΑ
Προέδρου Δ.Ε.Ε.Λ. 06-11-2023
Είμαι στην
ευχάριστη θέση να εκφράσω τις προσρήσεις μας εκ μέρους της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών [&
Καλλιτεχνών],
·
στον ιδρυτή, πρόεδρο του παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ κ. Ίγκορ
Κοντράσιν,
·
τον επίτιμο Πρόεδρο Τζέφρι Λέβετ
·
τον Πρόεδρο του Ελληνικού παραρτήματος κ. Στέφανο
Ρόϋ,
·
τον
Αντιπρόεδρο Πολιτισμού κ. Πάρι Κατσίβελο,
·
τον Γενικό Γραμματέα Ενώσεων Πολιτισμού κ. Γιάννη Γαλάνη,
·
όλους τους επίσημους Προσκεκλημένους-
Συνέδρους και αυτούς από την ομάδα
της Σερβίας, εκπρόσωπους της TESLA με την τόσο υψηλή αποστολή τους.
·
όλους, όσοι τιμούν με την παρουσία τους και νοερά
το 14ο Διαλεκτικό Συμπόσιο του
Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ μη δυνάμενοι να είναι σήμερα κοντά μας,
για την τιμή να
συμμετέχουμε στις εργασίες του συμποσίου
του Ελληνικού- Κεντρικού Τομέα του
Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ, (Π.Φ.Φ) και των Ενώσεων Πολιτισμού και Ανάπτυξης
(ΕΝ.Π.Α.Ν.) με το εξαίρετο αναγκαίο θέμα για την εποχή μας:
«πώς με την π α ι δ α γ ω γ ι κ ή σ υ
μ β ο λ ή τ η ς Κ λ α σ ι κ ή ς - Π ρ α κ τ ι κ ή ς Φι λ ο σ
ο φ ί α ς θα καταφέρουμε την κ α τ α
π ο λ έ μ η σ η των πάσης φύσεως
προκαταλήψεων που διαμορφώνουν τις
αντιλήψεις και τα πιστεύω μας για τον κόσμο μας σήμερα».
Τα στερεότυπα
και οι προκαταλήψεις είναι αντιλήψεις βαθιά ριζωμένες στα «πιστεύω» του
ανθρώπου, μαστίζοντας την κοινωνία, καταστρέφοντας τις ανθρωπιστικές σχέσεις
μεταξύ των ατόμων υποβαθμίζοντας το επίπεδο επικοινωνίας και αλτρουισμού.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των πιστεύω μας παίζει η λογική, η ορθή σκέψη και η κοινωνική συναίνεση. Οι παράγοντες
αυτοί επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τον κόσμο. Σκοπός του καθ
ενός είναι, να εντοπίσει τον ορθό τρόπο συμπεριφοράς παραγκωνίζοντας κάθε είδους παθογένειες –
προκαταλήψεις- στερεότυπα.
Εδώ στην ιστορική αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» με μεγάλο σεβασμό στο
έργο και την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Αθλητισμού και στους ανθρώπους που τον υπηρετούν,
Προτάσσουμε και σήμερα, τον ελεύθερο φιλοσοφικό στοχασμό
όχι ως αυτοσκοπό, αλλά στην πραγματική του
αποστολή η οποία μας παροτρύνει :
- να καλλιεργήσουμε την τάση για αμφιβολία και για έρευνα,
- να προφυλαχτούμε από τις εύκολες λύσεις του εφησυχασμού και του
δογματισμού,
- να κρατήσουμε άγρυπνες τις συνειδήσεις,
-να ενθαρρύνουμε την πίστη μας στις ανθρώπινες αξίες και
- να συμβάλλουμε ο καθείς, κατά το δυνατόν, στην απροκάλυπτη διαμόρφωση ιδεών για τον κόσμο και την ζωή .
Μόνο ο ελεύθερος
φιλοσοφικός στοχασμός μας βοηθά να γνωρίσουμε τον εαυτό μας μέσα από το φυσικό
και κοινωνικό περιβάλλον όπου εντασσόμεθα,
μας αποκαλύπτει τα πραγματικά
προβλήματά και μας υποδεικνύει τρόπους για την βελτίωση της πραγματικότητας
όπου ζούμε.
Ας εκμεταλλευτούμε σήμερα τις ουσιαστικές γνώσεις που θα λάβουμε
από το 14ο Φιλοσοφικό
Συμπόσιο το οποίο ελπίζω να ξυπνήσει σε όλους μας το γνωστικό πεδίο της ορθής σκέψης, την μέθοδο έρευνας, της αλήθειας και
της αντιμετώπισης της ζωής, γιατί,
«Ο
άνθρωπος που χει το νου βυθισμένο στον διαλογισμό
βλέπει
τα πράγματα όπως είναι.»
Το μεγάλο μήνυμα των ερχόμενων ημερών να είναι η Ανάσταση!
Θα μου επιτρέψετε να απονείμω εκ μέρους της Διεθνούς Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών [και Καλλιτεχνών] βραβείο Τιμής στον Ιδρυτή και Πρόεδρο του
Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ, Φιλέλληνα ακάματο αγωνιστή της Κλασικής Ελληνικής Φιλοσοφίας, της
Αλήθειας, της Ειρήνης:
IGOR CONTRASHIN
/////////////////////////////////////////
THE INTERNATIONAL SOCIETY OF GREEK LITERATURE
[& ARTISTS], (D.E.E.L.)
PARTICIPATED IN THE WORKS OF THE 14TH SYMPOSIUM
OF CLASSICAL- PRACTICAL PHILOSOPHY OF THE GREEK-
CENTRAL SECTOR OF THE WORLD PHILOSOPHICAL FORUM, (P.F.F)
AND THE ASSOCIATIONS OF CULTURE AND DEVELOPMENT
(EN.P.A.N.)
with titled: "The pedagogical contribution of
Classical-Practical Philosophy
in the Fight against the
various of prejudice"
GREETINGS OF AKATERINI
VLACHOPANAGIOTOU - BATALIA
President D.E.E.L., 06-11-2023
I am pleased to express our
accessions on behalf of the International Society of Greek Writers [&
Artists],
• to the founder, president
of the world Philosophical Forum, Mr. Igor Kontrashin,
• Honorary President Jeffrey
Levett
• the President of the Greek
branch, Professor Stefanos Roy,
• the Vice President of
Culture Mr. Pari Katsivelos,
• the General Secretary of
Culture Associations, Mr. Yannis Galanis,
• all the official
Invited-Congressors and those from the Serbian team, representatives of TESLA
with such a high mission.
• all those who honor with
their presence and mentally the 14th Dialectical Symposium of the World
Philosophical Forum unable to be with us today,
for the honor to
participate in the work of the symposium of the Hellenic-Central Sector of the
World Philosophical Forum, (P.F.F) and the Associations for Culture and
Development (EN.PAAN.) with the excellent necessary topic for the time us:
"how about the educational
combination of Classics - Practical Philosophy may we succeed in defeating all
kinds of prejudices that shape our perceptions and beliefs about our world
today".
Stereotypes and prejudices
are perceptions deeply rooted in the "beliefs" of man, plaguing
society, destroying humanitarian relations between individuals by degrading the
level of communication and altruism.
An important role in the
formation of our beliefs is played by logic, sound thinking and social
consensus. These factors influence the way we understand the world. The
purpose of each one is to identify the correct way of behavior by sidelining
all kinds of pathogens - prejudices - stereotypes.
Here in the historic
"Antonis Tritsis" hall, with great respect for the work and
support of the Organization of Culture and Sports and the people who serve it,
Even today, we propose free philosophical
reflection not as an end, but in its real mission which urges us:
-to cultivate a tendency to doubt and to inquire,
- to guard against the easy solutions of complacency
and dogmatism,
- to keep consciences awake,
-to encourage our belief in human values and
- let each of us contribute, as far as possible, to
the overt formation of ideas
about the
world and life.
Only free philosophical
reflection helps us to know ourselves through the physical and social
environment in which we are embedded, reveals to us the real problems and
indicates ways to improve the reality where we live.
Let us today take
advantage of the essential knowledge that we will receive from the 14th
Philosophical Symposium which I hope will awaken in all of us the cognitive
field of right thinking, the method of research, truth and dealing with life,
because,
"The man whose mind is immersed in meditation
he sees things as they are."
Let the great message of the coming days be the
Resurrection!
Will you allow me to
present on behalf of the International Society of Greek Writers [and Artists]
an Honorary Award to the Founder and President of the World Philosophical
Forum, a tireless champion of Classical Greek Philosophy, Truth, Peace:
IGOR CONTRASHIN
